Không Chỉ Là Tờ Giấy: Nhãn Sản Phẩm - "Chứng Minh Thư" Của Hàng Hóa và Quyền Lực Của Bạn!
Việc ghi nhãn sản phẩm không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là cầu nối thông tin quan trọng nhất giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng. Một nhãn sản phẩm đầy đủ, rõ ràng và trung thực không chỉ giúp sản phẩm "hợp lệ" trên thị trường mà còn xây dựng niềm tin và uy tín cho thương hiệu.
Với vai trò là một người am hiểu về luật định, tôi sẽ phân tích chi tiết những thông tin cần có trên nhãn sản phẩm và dẫn chứng các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam, đặc biệt là Nghị định 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa (và một số văn bản liên quan tùy thuộc vào loại sản phẩm).
NHÃN SẢN PHẨM: "Chứng Minh Thư" Của Hàng Hóa và Quyền Được Biết Của Người Tiêu Dùng
Trong một thế giới đầy rẫy các lựa chọn, nhãn sản phẩm chính là "chứng minh thư" của hàng hóa, giúp người tiêu dùng nhận diện, hiểu rõ và đưa ra quyết định mua sắm thông minh. Không chỉ vậy, việc ghi nhãn đúng quy định còn là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc đối với mọi nhà sản xuất, kinh doanh.
Vậy, một nhãn sản phẩm "chuẩn chỉnh" cần phải có những thông tin gì? Và những thông tin đó được quy định ở đâu?
I. Các Thông Tin Bắt Buộc Phải Có Trên Nhãn Hàng Hóa
Theo Điều 10 của Nghị định 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 của Chính phủ về nhãn hàng hóa (và được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 111/2021/NĐ-CP), các thông tin bắt buộc phải được ghi trên nhãn hàng hóa bao gồm:
1. Tên hàng hóa:
- Yêu cầu: Phải là tên gọi phổ biến, rõ ràng, không gây nhầm lẫn với các sản phẩm khác, không phải là biệt danh hoặc tên riêng. Tên hàng hóa phải ở vị trí dễ đọc nhất trên nhãn.
- Luật định: Khoản 1, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP.
- Ví dụ: "Sữa tươi tiệt trùng", "Nước giải khát có ga", "Bánh quy bơ", "Áo thun cotton".
2. Tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa:
- Yêu cầu: Phải ghi rõ tên, địa chỉ của nhà sản xuất, hoặc nhà nhập khẩu, hoặc bên chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường (nếu sản phẩm được sản xuất ở nước ngoài và nhập khẩu vào Việt Nam). Thông tin này giúp người tiêu dùng biết nguồn gốc sản phẩm và có cơ sở để khiếu nại khi cần.
- Luật định: Khoản 2, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP.
- Ví dụ: "Công ty Cổ phần Thực phẩm ABC, Lô X, KCN Y, Tỉnh Z, Việt Nam" hoặc "Nhập khẩu và phân phối bởi: Công ty TNHH XYZ, Số A, Đường B, Quận C, TP.HCM".
3. Định lượng hàng hóa:
- Yêu cầu: Phải ghi rõ khối lượng tịnh, thể tích thực, chiều dài, diện tích, số lượng... tùy thuộc vào dạng sản phẩm. Đơn vị đo lường phải theo quy định của pháp luật Việt Nam (ví dụ: gram, kg, ml, lít, mét, cái...).
- Luật định: Khoản 3, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP.
- Ví dụ: "Khối lượng tịnh: 500g", "Thể tích thực: 330ml", "Số lượng: 10 cái".
4. Ngày sản xuất, hạn sử dụng:
- Yêu cầu:
- Ngày sản xuất (NSX): Là thời điểm hoàn thành sản phẩm.
- Hạn sử dụng (HSD): Là thời điểm mà sau đó sản phẩm không còn đảm bảo chất lượng để sử dụng. Cả hai phải được ghi rõ ràng, dễ đọc, không tẩy xóa, sửa chữa.
- Đối với một số sản phẩm đặc thù (ví dụ: thực phẩm tươi sống, hàng hóa có thời hạn sử dụng dưới 24 giờ), có thể có quy định riêng về cách ghi.
- Luật định: Khoản 4, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP. Riêng đối với thực phẩm, còn được quy định chi tiết trong Thông tư 01/2023/TT-BYT của Bộ Y tế sửa đổi Thông tư 43/2014/TT-BYT.
- Ví dụ: "NSX: 25/06/2025", "HSD: 25/12/2025" hoặc "Sử dụng tốt nhất trước: 25/12/2025".
5. Thành phần hoặc định lượng thành phần:
- Yêu cầu: Liệt kê đầy đủ các thành phần cấu tạo nên sản phẩm theo thứ tự giảm dần về khối lượng hoặc tỷ lệ (đối với thực phẩm, mỹ phẩm, hóa chất...). Điều này đặc biệt quan trọng với người tiêu dùng có cơ địa dị ứng hoặc muốn kiểm soát thành phần đưa vào cơ thể.
- Luật định: Khoản 5, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP. Riêng với thực phẩm, còn quy định chi tiết về cách ghi, ví dụ phải ghi rõ các chất gây dị ứng theo Thông tư 01/2023/TT-BYT.
- Ví dụ: "Thành phần: Nước tinh khiết, Đường, Axit Citric, Hương liệu tổng hợp, Màu thực phẩm (E102, E133)".
6. Thông tin cảnh báo:
- Yêu cầu: Các thông tin cảnh báo về an toàn, vệ sinh, sức khỏe, môi trường hoặc các cảnh báo đặc biệt khác cần thiết để người tiêu dùng sử dụng sản phẩm an toàn và hiệu quả. (Ví dụ: "Để xa tầm tay trẻ em", "Không dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú", "Sử dụng xong đậy kín nắp", "Dễ cháy nổ", "Có chứa chất gây dị ứng: Lạc").
- Luật định: Khoản 6, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP.
- Ví dụ: "Cảnh báo: Không uống trực tiếp", "Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp".
7. Hướng dẫn sử dụng, hướng dẫn bảo quản:
- Yêu cầu: Cung cấp thông tin chi tiết về cách sử dụng sản phẩm một cách đúng đắn, an toàn và hiệu quả nhất. Đồng thời hướng dẫn cách bảo quản để duy trì chất lượng sản phẩm trong suốt thời hạn sử dụng.
- Luật định: Khoản 7, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP.
- Ví dụ: "Cách dùng: Pha 2 muỗng cà phê với 150ml nước ấm, khuấy đều và thưởng thức", "Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Đậy kín nắp sau khi sử dụng".
8. Xuất xứ hàng hóa:
- Yêu cầu: Ghi rõ nước hoặc vùng lãnh thổ sản xuất ra sản phẩm. Đây là thông tin quan trọng giúp người tiêu dùng đánh giá chất lượng, nguồn gốc và tuân thủ các quy định về thương mại quốc tế.
- Luật định: Khoản 8, Điều 10, Nghị định 43/2017/NĐ-CP. (Tham khảo thêm Thông tư 05/2019/TT-BCT quy định về xuất xứ hàng hóa).
- Ví dụ: "Sản xuất tại Việt Nam", "Made in Vietnam", "Xuất xứ: Trung Quốc".
II. Một số Thông Tin Bắt Buộc Khác Tùy Theo Loại Hàng Hóa Đặc Thù
Ngoài các thông tin chung ở trên, tùy thuộc vào loại sản phẩm, có thể có thêm các yêu cầu ghi nhãn cụ thể khác:
- Đối với Thực phẩm:
- Giá trị dinh dưỡng: Năng lượng, protein, carbohydrate, chất béo, natri, và các vitamin/khoáng chất quan trọng (nếu có công bố).
- Thành phần gây dị ứng: Phải được nhấn mạnh (ví dụ: in đậm, in nghiêng) nếu có chứa các chất gây dị ứng phổ biến như gluten, sữa, trứng, đậu nành, lạc, hải sản...
- Quy định: Thông tư 01/2023/TT-BYT sửa đổi Thông tư 43/2014/TT-BYT quy định về quản lý thực phẩm chức năng và nhãn mác thực phẩm.
- Đối với Mỹ phẩm:
- Số công bố: Là số do Cục Quản lý Dược cấp, chứng nhận sản phẩm đã được công bố lưu hành.
- Số lô sản xuất: Để truy vết sản phẩm.
- Dung tích/khối lượng: Ngoài định lượng chung, cần thể hiện rõ đơn vị đo lường.
- Quy định: Thông tư 06/2011/TT-BYT quy định về quản lý mỹ phẩm.
- Đối với Thuốc:
- Số đăng ký lưu hành: Mã số do Bộ Y tế cấp.
- Liều dùng, cách dùng: Chi tiết, cụ thể.
- Chống chỉ định, thận trọng, tác dụng phụ: Thông tin y tế quan trọng.
- Quy định: Luật Dược 2016, Thông tư 01/2018/TT-BYT quy định về ghi nhãn thuốc.
- Đối với Thiết bị điện, điện tử:
- Thông số kỹ thuật: Công suất, điện áp, tần số, dòng điện...
- Số hiệu sản phẩm, mã vạch (nếu có): Để quản lý và truy xuất nguồn gốc.
- Quy định: Các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) liên quan đến từng loại sản phẩm.
- Đối với Dệt may:
- Thành phần nguyên liệu: Cotton, polyester, linen...
- Hướng dẫn giặt ủi, bảo quản: Giặt tay, giặt máy, nhiệt độ, không tẩy...
- Kích cỡ: S, M, L, XL...
- Quy định: Thông tư 21/2017/TT-BCT quy định về ghi nhãn hàng hóa dệt may.
III. Tầm Quan Trọng của Việc Ghi Nhãn Đúng Quy Định
Việc tuân thủ các quy định về ghi nhãn sản phẩm mang lại nhiều lợi ích:
-
Đối với Người Tiêu Dùng:
- Bảo vệ quyền lợi: Đảm bảo quyền được cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về sản phẩm, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với nhu cầu và sức khỏe.
- An toàn và sức khỏe: Giúp tránh các rủi ro từ việc sử dụng sai cách hoặc sản phẩm không phù hợp (ví dụ: dị ứng thực phẩm, sử dụng sai thuốc).
- Truy xuất nguồn gốc: Dễ dàng tìm hiểu thông tin về nhà sản xuất, nhập khẩu khi có vấn đề cần khiếu nại.
-
Đối với Doanh Nghiệp:
- Tuân thủ pháp luật: Tránh các rủi ro pháp lý, phạt hành chính, thu hồi sản phẩm do vi phạm quy định về nhãn mác.
- Xây dựng uy tín thương hiệu: Nhãn mác rõ ràng, minh bạch thể hiện sự chuyên nghiệp, đáng tin cậy của doanh nghiệp.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh: Sản phẩm có nhãn mác đầy đủ, chuẩn chỉnh dễ dàng được chấp nhận trên thị trường và tạo lợi thế cạnh tranh.
- Hỗ trợ quản lý chất lượng: Thông tin trên nhãn (ví dụ: số lô, ngày sản xuất) giúp doanh nghiệp quản lý, truy vết sản phẩm hiệu quả hơn trong chuỗi cung ứng.
Lời Kết
Nhãn sản phẩm không chỉ là nơi chứa đựng thông tin, mà còn là tiếng nói của sản phẩm với người tiêu dùng và là lời cam kết của nhà sản xuất về chất lượng và sự an toàn. Việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định về ghi nhãn là nền tảng vững chắc để doanh nghiệp phát triển bền vững, đồng thời bảo vệ tối đa quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.
Nếu bạn đang kinh doanh một loại sản phẩm cụ thể và muốn tìm hiểu sâu hơn về các quy định riêng cho sản phẩm đó, đừng ngần ngại hỏi nhé!



Nhận xét
Đăng nhận xét